Εσπευσμένα στο Μαϊάμι Ουκρανοί, Ρώσοι και Ευρωπαίοι διπλωμάτες με φόντο το τέλος του πολέμου

Οι εξελίξεις στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο είναι ραγδαίες, καθώς μετά το δάνειο των 90 δισ. ευρώ που εξασφάλισε το Κίεβο από τις Βρυξέλλες, το πρώτο ουκρανικό χτύπημα κατά ρωσικού τάνκερ έφτασε μέχρι τη Μεσόγειο (περίπου 100χλμ. ανοιχτά της Κρήτης). Η απάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν άμεση, καθώς στην τετράωρη συνέντευξη που παραχώρησε την Παρασκευή (19/12) απείλησε όχι μόνο το ίδιο το Κίεβο, αλλά και τους… χορηγούς του, υπονοώντας κράτη-μέλη της ΕΕ.

Ήδη από χθες ο Ντόναλντ Τραμπ σχεδόν απαίτησε από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να «τρέξει» τις ειρηνευτικές συνομιλίες, κάτι που όπως ανακοίνωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, θα ακολουθήσει από αύριο κιόλας και καθ’ όλη τη διάρκεια του σαββατοκύριακου στις ΗΠΑ.

Φυσικά, η διαπραγμάτευση μόνο εύκολη δεν αναμένεται, καθώς η Ουκρανία επιμένει να αρνείται τις ρωσικές επιδιώξεις που αφορούν κυρίως σε εδάφη, ένταξη στο ΝΑΤΟ, δύναμη στρατού και πολιτιστική της κυριαρχία.

«Σκληρό πόκερ» σε ξεχωριστά τραπέζια

Στο Μαϊάμι μεταφέρεται το «διπλωματικό πόκερ» με συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Ρούμπιο μεταξύ άλλων τόνισε πως έχει σημειωθεί πρόοδος μεν, ωστόσο παραμένει ακόμη σημαντική απόσταση μέχρι την επίτευξη τελικής λύσης και σημείωσε πως «τα τελευταία ζητήματα που εξετάζονται στις διαπραγματεύσεις είναι και τα πιο δύσκολα σε μια ήδη πολύπλοκη διαδικασία».

Συγκεκριμένα, το Axios, επικαλούμενο δύο πηγές μετέδωσε πως η ουκρανική αντιπροσωπεία πρόκειται να συναντηθεί στο Μαϊάμι με τον ειδικό απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, ενώ στις συνομιλίες αναμένεται να λάβουν μέρος και οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Παράλληλα, αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε στο Reuters ότι ο Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, σχεδιάζουν να συναντηθούν μέσα στις επόμενες 48 ώρες στο Μαϊάμι και με τη ρωσική αντιπροσωπεία, στο πλαίσιο των προσπαθειών για την επίτευξη συμφωνίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στον τερματισμό των εχθροπραξιών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα ο μεσολαβητής του Κρεμλίνου Κίριλ Ντιμιτρίεφ αναμένεται στο Μαϊάμι το Σάββατο για να συναντηθεί με Γουίτκοφ και Κούσνερ.

Μπαίνει και ο Ρούμπιο στις συνομιλίες

Ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης Ουκρανών και Ρώσων με τις ΗΠΑ θα γίνει σε ξεχωριστά διαπραγματευτικά τραπέζια, καθώς υπάρχουν ανοιχτά ακόμη θέματα όσον αφορά στο σχέδιο ειρήνης πάνω στο οποίο εργάζονται κυρίως Κίεβο και Ουάσινγκτον.

Ο επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας, Ρουστέμ Ουμέροφ, επιβεβαίωσε τις συνομιλίες στο Μαϊάμι και υποστήριξε μεταξύ άλλων πως στην διαδικασία αυτή την φορά θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι ευρωπαϊκών κυβερνήσεων – «συμμάχων» της Ουκρανίας.

Στις συνομιλίες από την πλευρά των ΗΠΑ, δεν αποκλείεται να δώσει το «παρών» και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος το βράδυ της Παρασκευής (19/12) σε δήλωσε στους δημοσιογράφους άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε ένα μέρος των συζητήσεων. Σημειώνεται πως Γουίτκοφ και Κούσνερ έχουν αναλάβει την ηγεσία των προσπαθειών για την εξασφάλιση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, αφού έπραξαν κάτι παρόμοιο για τη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα νωρίτερα φέτος.

Ο… αινιγματικός χάρτης του Πούτιν

Ένα από τα θέματα που αναμένεται να αποτελέσει σημείο «κλειδί» στις διαπραγματεύσεις αφορά στις εδαφικές παραχωρήσεις που καλείται να συμφωνήσει το το Κίεβο. Ο Τραμπ έχει θέσει εδώ και καιρό στον Ζελένσκι συγκεκριμένες περιοχές που θα πρέπει να αποδεχτεί ότι έχουν κατακτηθεί από τη Ρωσία.

Σε αυτό το σημείο έρχεται να «δέσει» και ο χάρτης που παρουσίασε ο Πούτιν στην μαραθώνια ετήσια συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.

Ο Ρώσος πρόεδρος με την χαρακτηριστική ωμότητα που τον διακρίνει, μιλούσε έχοντας φόντο ένα ρωσικό χάρτη που στο αριστερό άκρο, απεικονίζεται όχι μόνο η Κριμαία.

Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται και οι τέσσερις ανατολικές ουκρανικές περιφέρειες που η Ρωσία προσάρτησε το 2022, Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, σαν να θεωρεί δεδομένα ότι θα αναγνωριστούν και τυπικά ως ρωσικά εδάφη μετά τις συνομιλίες στο Μαϊάμι.

Τα πιθανά εμπόδια για την ειρήνη

Στο σχέδιο των 28 σημείων που αρχικά παρουσιάστηκε στο Κίεβο, οι Ουκρανοί εντόπισαν μια σειρά από «παγίδες» που όπως σημειώνει η Wall Street Journal, έχει να κάνει με την παραχώρηση εδαφών, τη διεξαγωγή άμεσων εκλογών, τη συνταγματική δέσμευση να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, τη δύναμη του εγχώριου στρατού, αλλά και τον πολιτισμό.

Η Ρωσία θέλει η Ουκρανία να αποσυρθεί από τα εδάφη της περιοχής του Ντονέτσκ και του Ντονμπάς, ενώ στον χάρτη που παρουσίασε ο Πούτιν είχε ήδη προσαρτήσει Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα.

Παράλληλα, αυτό που ο Πούτιν αποκαλεί «βασικές αιτίες» της σύγκρουσης, είναι η στροφή της Ουκρανίας προς τη Δύση και η διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Ενώ το Κίεβο αναγνώρισε ότι οι ΗΠΑ δεν βλέπουν την ένταξη της Ουκρανίας στη στρατιωτική συμμαχία, ο Ζελένσκι απέρριψε τις απαιτήσεις να αποσυρθεί η χώρα από την επίσημη επιδίωξή της να ενταχθεί στον αμυντικό συνασπισμό.

Αναφορικά με τον αριθμό του ουκρανικού στρατού, η αρχική πρόταση των ΗΠΑ προέβλεπε επίσης τον περιορισμό των ενόπλων δυνάμεων σε 600.000 άτομα που σήμερα αριθμεί 800.000.

Ένα άλλο ευαίσθητο ζήτημα στις συζητήσεις είναι η πίεση της Ρωσίας να επαναφέρει τα ρωσόφωνα ΜΜΕ και τη ρωσόφωνη εκπαίδευση στην Ουκρανία μετά τον πόλεμο.

Τέλος, το ποιος θα ελέγχει τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις. Το Κίεβο θεωρεί άδικη την πρόταση των ΗΠΑ να μοιραστεί ο έλεγχος του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού της Ευρώπης.