Εντείνονται οι ανησυχίες Ευρωπαίων αξιωματούχων για την ειρηνευτική πρόταση των ΗΠΑ για την Ουκρανία, καθώς αυτή θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τη Ρωσία, ανοίγοντας το δρόμο για μια εκ νέου εισβολή σε εδάφη στην ανατολική περιοχή Ντονμπάς.
Ο βασικός φόβος είναι ότι το σχέδιο των ΗΠΑ για μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη θα έδινε στο Κρεμλίνο κάλυψη για την ανάπτυξη μυστικών δυνάμεων στην αμφισβητούμενη περιοχή, σύμφωνα με το Bloomberg που επικαλείται ενημερωμένες πηγές. Το Κρεμλίνο θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει υβριδικές τακτικές, και επιχειρήσεις προβοκάτσιας με ψευδή πρόσχημα, για να υπονομεύσει τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ και να προετοιμάσει το έδαφος για νέα στρατιωτική επέμβαση.
Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την ολοκληρωτική επίθεση της Ρωσίας, ο έλεγχος των εδαφών βρίσκεται στο επίκεντρο πολύπλοκων διαπραγματεύσεων μεταξύ Ουάσινγκτον, Κιέβου και Μόσχας, καθώς οι αξιωματούχοι πλησιάζουν όλο και περισσότερο σε μια συμφωνία. Η Μόσχα απαιτεί την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από τις ανατολικές περιοχές Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ -συμπεριλαμβανομένων εδαφών που δεν ελέγχει η Ρωσία- ενώ το Κίεβο αρνείται να παραχωρήσει εδάφη.
Οι λεπτομέρειες των συνομιλιών είναι υπό διαρκή αναθεώρηση. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν συζητήσει τη μετατροπή της περιοχής Ντονμπάς σε «ελεύθερη οικονομική ζώνη» υπό ειδική διοίκηση, ενώ η Ρωσία έχει προτείνει μια «αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη». Ο Ζελένσκι αυτή την εβδομάδα πρότεινε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για πιθανές εδαφικές λύσεις για την περιοχή.
Δούρειος Ιππος
Οι περιοχές της Κριμαίας, του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ θα αναγνωρίζονταν ως de facto ρωσικές. Οι γραμμές του μετώπου θα πάγωναν στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, ενώ οι υπόλοιπες από αυτές τις δύο περιοχές θα εξακολουθούσαν να διεκδικούνται από τη Ρωσία.
Ωστόσο, η Ρωσία θα μπορούσε να επωφεληθεί από οποιαδήποτε αποχώρηση ουκρανικών στρατευμάτων από περιοχές που ελέγχει το Κίεβο, σύμφωνα με πηγές. Κύριος στόχος της Ευρώπης τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες είναι να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία δεν θα περιέχει έναν ρωσικό Δούρειο Ίππο. Πάντως ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό αυτών των ανησυχιών.
Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πιθανότατα διατηρεί τους μαξιμαλιστικούς του στόχους στην Ουκρανία, ένα βασικό ερώτημα είναι εάν η Μόσχα συνεχίζει να απορρίπτει οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία ή να υποστηρίζει τις αμερικανικές προσπάθειες για την επίτευξη μιας συμφωνίας εντός των επόμενων εβδομάδων. Εκτός από την πιθανότητα αξιοποίησης ενός ειρηνευτικού πλαισίου με το γνωστό οπλοστάσιο υβριδικών επιθέσεων, ένας άλλος κίνδυνος είναι η παρέμβαση της Μόσχας σε ένα δημοψήφισμα ή εκλογές που μπορεί να ακολουθήσουν μια ειρηνευτική συμφωνία, ανέφεραν οι πηγές.
Με ροζ χρώμα οι πριοχές που κατέχει η Ρωσία στην Ουκρανία
Bloomberg
«Δικαιολογημένες οι ανησυχίες των Ευρωπαίων»
Ο Ζελένσκι πρόκειται να μεταβεί στο Βερολίνο τη Δευτέρα για να συναντηθεί με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, για να συνεχίσουν τις συνομιλίες. Πριν από τη συνάντηση, σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από την Ουκρανία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αναμένεται να πραγματοποιήσουν συνομιλίες σχετικά με τα προσχέδια.
Ο Πίτερ Ρίκετς, πρώην Βρετανός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι είχαν δίκιο να ανησυχούν για την πρόταση των ΗΠΑ περί αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης. Μόλις η αμερικανική προσοχή στραφεί αλλού, ο Πούτιν θα μπορούσε να «δημιουργήσει επεισόδια ως πρόσχημα» – όπως η προστασία των ρωσόφωνων, για να επέμβουν, είπε.
«Αυτό θα άφηνε την υπόλοιπη Ουκρανία ευάλωτη στην επόμενη ρωσική προέλαση», είπε ο Ρίκετς. «Επομένως, αυτό δεν είναι απλώς ένα τεχνικό σημείο, αλλά ένα θεμελιώδες ζήτημα — για την Ουκρανία και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Ασαφές το πλαίσιο μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης
Το καθεστώς μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης και το ποιος θα την επιβλέπει είναι ασαφές, δήλωναν σύμμαχοι της Ουκρανίας. Αμερικανοί διαπραγματευτές έχουν μιλήσει για το ενδεχόμενο η περιοχή να βρίσκεται υπό ειδική διοίκηση, αλλά έχουν επίσης προτείνει ότι το Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ και η Κριμαία, θα πρέπει να αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά. Δύο μερικώς κατεχόμενες περιοχές στα δυτικά, η Ζαπορίζια και η Χερσώνα, θα παγώσουν στα σημερινά όρια.
Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσακόφ, φάνηκε να υποστηρίζει την ιδέα μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης, υπονοώντας ότι αντί να ελέγχουν την περιοχή ρωσικά στρατεύματα, θα μπορούσε να αναπτυχθεί εκεί η ρωσική εθνοφρουρά ή αστυνομικές δυνάμεις.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωναν ότι μια τέτοια πρόταση δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από την Ουκρανία και τους συμμάχους της.
Από την πλευρά του, το Κίεβο έχει απορρίψει επανειλημμένα την παραχώρηση εδαφών — και επιδίωξε ασαφείς εγγυήσεις ασφαλείας στη βάση του μηχανισμού αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ, γνωστό ως Άρθρο 5.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι επικεντρωμένος στο τι ήταν διατεθειμένοι να προσφέρουν οι Δυτικοί σύμμαχοι.
«Υπάρχει ένα ερώτημα στο οποίο εγώ — και όλοι οι Ουκρανοί — θέλουμε να λάβουμε απάντηση», δήλωσε ο Ζελένσκι στο Bloomberg τη Δευτέρα. «Εάν η Ρωσία ξεκινήσει ξανά πόλεμο, τι θα κάνουν οι εταίροι μας;»
